Tại Việt Nam, khí hậu nhiệt đới gió mùa với thời gian nắng nóng kéo dài trong năm, mưa nhiều, môi trường nhiều khói bụi là điều kiện lý tưởng cho các mầm bệnh về hô hấp và viêm đường hô hấp trên phát triển. Đặc biệt ở trẻ em, các vấn đề về đường hô hấp lại càng trở nên phức tạp hơn vì hệ miễn dịch của trẻ chưa hình thành đủ kháng thể chống lại các virus và vi khuẩn thông thường.
Vì vậy, ba mẹ cần nhận biết chính xác triệu chứng và nguyên nhân của 7 loại bệnh hô hấp phổ biến dưới đây, để có biện pháp giúp con chữa trị và phòng bệnh tốt nhất.
1. Bệnh cúm
Bệnh cúm do virus cúm (Influenza virus) tấn công hệ hô hấp của người bệnh - mũi, cổ họng và phổi. Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và đặc biệt trẻ dưới 2 tuổi là những đối tượng dễ bị cúm trong thời điểm giao mùa, sốt cao, đau cơ, mệt mỏi, ho và sổ mũi. Thông thường, cúm sẽ tự khỏi nếu được điều trị tích cực từ 5 đến 7 ngày. Tuy nhiên, nếu điều trị sai cách, bệnh cúm có thể dễ dàng biến chứng thành viêm phổi cấp tính hoặc mãn tính, nguy hiểm đến tính mạng. Virus cúm di chuyển trong không khí trong các giọt nước do người bị bệnh cúm phát ra khi trùng ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Trẻ em có thể nhiễm virus do hít phải giọt bắn hoặc chạm vào các đồ vật dính virus trên bề mặt như điện thoại hoặc bàn phím máy tính, sau đó đưa tay lên dụi mắt, mũi hoặc miệng.
Hiện nay Việt Nam đã bào chế thành công các loại vaccine có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh hoặc làm giảm các triệu chứng của bệnh cúm. Để phòng ngừa bệnh cúm, mẹ nên cho bé đi tiêm chủng vaccine cúm từ 6 tháng tuổi trở đi. Lưu ý vaccine cần được tiêm nhắc lại hàng năm, vì công thức vaccine thay đổi.
> XEM THÊM:
Làm thế nào để phân biệt cảm lạnh thông thường và viêm họng liên cầu khuẩn
Những việc làm của mẹ vô tình ảnh hưởng đến sức đề kháng của trẻ
6 Nguyên tắc vàng mẹ cần biết để luôn khỏe mạnh khi chăm con ốm
2. Cảm lạnh
Trẻ bị cảm lạnh là tình trạng thường gặp, đặc biệt phổ biến ở trẻ dưới 5 tuổi. Cảm lạnh là bệnh do virus gây ra, làm nhiễm trùng đường hô hấp và có đến hơn 200 loại virus có thể gây ra tình trạng này, một trong những loại virus phổ biến nhất là Rhinovirus. Các triệu chứng thường gặp bao gồm sổ mũi, đau họng, ho khan, hắt xì, nhức đầu và đau nhức cơ thể. Riêng trẻ em có thể bị sốt nhẹ.Trẻ có thể bị cảm lạnh nhiều lần trong một năm, nhất là vào mùa lạnh (từ tháng 9 đến tháng 3, tháng 4) và khi thời tiết thay đổi. Ở những giai đoạn này, cha mẹ cần chú ý hơn đến việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ, đặc biệt không cho trẻ dưới 2 tuổi dùng thuốc kháng sinh và các loại thuốc cảm thông thường khác vì các tác dụng phụ nguy hiểm có thể xảy ra, bao gồm co giật, tăng nhịp tim, mất ý thức và thậm chí tử vong. Thay vào đó, mẹ hãy động viên bé nghỉ ngơi và uống nhiều nước hoa quả để bù khoáng, sức khoẻ sẽ dần hồi phục.
.png)
3. Bệnh hen suyễn
Hen suyễn hay còn gọi là hen phế quản, là một bệnh hô hấp mạn tính rất thường gặp ở trẻ em, đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính đường dẫn khí. Khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích, phế quản người bệnh sẽ bị co thắt, phù nề, chứa đầy chất nhầy gây tắc nghẽn làm xuất hiện các triệu chứng như ho, khò khè, khó thở. Yếu tố kích thích các đợt khởi phát hen suyễn ở trẻ em thường là do tiếp xúc với các yếu tố dị nguyên như phấn hoa, lông thú, khói thuốc lá, hóa chất; do nhiễm trùng không khí, do thay đổi thời tiết,... Bệnh hen suyễn rất dễ biến chứng thành viêm phế quản hoặc viêm phổi. Theo các chuyên gia của Viện dinh dưỡng VHN Bio, đây cũng là nguyên nhân làm nhiều trẻ em dưới 15 tuổi phải nhập viện hằng năm. Hen suyễn ở trẻ khó có thể điều trị khỏi hoàn toàn, tuy nhiên nếu bệnh được phát hiện sớm và tuân thủ theo điều trị của bác sĩ thì có thể kiểm soát được bệnh.
4. Viêm xoang
Không chỉ phổ biến ở người lớn,viêm xoang cũng là một bệnh thường gặp ở trẻ em. Có nhiều nguyên nhân gây viêm mũi xoang ở trẻ em, trong đó phổ biến nhất là vi-rút, vi khuẩn và nấm. Chúng di chuyển ngược dòng từ vùng hầu họng lên các mô nằm trong xoang gây tình trạng viêm xoang cho trẻ. Viêm xoang thường đi kèm với cảm lạnh hoặc cúm. Bệnh viêm xoang ở trẻ nhỏ thường gặp ở trẻ dưới 6 tuổi, đặc biệt là các cháu suy dinh dưỡng, gầy yếu, sống trong môi trường ô nhiễm, khói bụi, thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, bếp than hoặc những trẻ có cơ địa dị ứng hoặc viêm amidan. Các triệu chứng thường thấy khi trẻ bị viêm xoang: sau mắt và mũi, ho, sổ mũi, đau họng, hôi miệng, buồn nôn. Ở trẻ em, các triệu chứng có thể kéo dài hơn ở người lớn. Do đó, nếu thấy trẻ bị nghẹt mũi do cảm lạnh hoặc dị ứng thì phải nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế để điều trị dứt điểm nhằm ngăn ngừa sự nhiễm khuẩn ở các xoang. Các bậc cha mẹ không nên tự mua thuốc điều trị cho trẻ hoặc tự ngưng thuốc khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ.
5. Viêm phế quản
Viêm phế quản thường hay gặp ở trẻ dưới 6 tháng tuổi, đặc biệt là trẻ từ 3-4 tháng tuổi. Bệnh viêm phế quản ở trẻ em thường là do virus, vi khuẩn, trong đó chủ yếu do virus. Chúng xâm nhập vào phế quản (cuống phổi) gây ra viêm nhiễm, phù nề, chít hẹp, co thắt,… các đường dẫn không khí lớn đến phổi. Khi trẻ mắc các bệnh lý viêm đường hô hấp trên như viêm họng, viêm mũi, nhiễm trùng mũi xoang hay cảm lạnh, cảm cúm,… sẽ khiến virus gây bệnh dễ xâm nhập hơn vào phế quản, gây bệnh viêm phế quản ở trẻ nhỏ. Các tác nhân gây viêm phế quản ở trẻ nhỏ có thể kể đến như: môi trường ô nhiễm, thường xuyên phải hít nhiều bụi bẩn, khói bụi như khói thuốc lá; trẻ tắm quá lâu, tắm nước quá lạnh, ngồi điều hòa quá lâu, điều hòa để ở nhiệt độ thấp, mặc quần áo không đủ ấm,… sẽ dẫn đến cảm lạnh gây bệnh viêm phế quản. Ngoài ra, ở những trẻ có sức đề kháng kém như: trẻ sinh non, nhẹ cân, suy dinh dưỡng, mắc bệnh phổi mạn tính, mắc bệnh lý bẩm sinh,… dễ mắc viêm phế quản hơn các trẻ khác.
Với những trường hợp trẻ bị viêm phế quản nhẹ như bé sốt nhẹ, vẫn bú hoặc ăn ngủ bình thường, thở không quá khó khăn thì có thể điều trị tại nhà. Mẹ có thể áp dụng các biện pháp chăm sóc như sau: cho con uống nhiều nước, tăng cường bú mẹ, dùng nước muối sinh lý về sinh giúp làm thông thoáng mũi cho trẻ để con dễ thở hơn (có thể làm bấc sâu kèn bằng khăn mềm có thấm nước muối sinh lý để làm sạch mũi trẻ) và cho bé dùng thuốc theo đúng liều lượng và thời gian uống đã được bác sĩ chỉ định.
6. Viêm thanh quản
Bệnh viêm thanh quản cấp hay gặp ở trẻ nhỏ dưới 4 tuổi do sức đề kháng của trẻ còn yếu kém, không thích ứng kịp mỗi khi thời tiết thay đổi. Bệnh này do một loại virus gây sưng ở khí quản (khí quản) và thanh quản (thanh quản). Vết sưng tấy tạo thành rào cản, ngăn không khí vào phổi và tạo tiếng rít cao khi hít thở sâu. Trẻ bị viêm thanh quản thường ho khan, cổ họng khàn đặc và suy hô hấp. Khí hậu nắng nóng thường dẫn đến hiện tượng khát khiến trẻ muốn uống nhiều nước. Tuy nhiên, trẻ lại rất thích uống nước lạnh, nước đá có nhiệt độ thấp, sự chênh lệch nhiệt độ khi uống nước dễ dẫn đến kích thích thanh quản gây viêm. Mùa hè, các gia đình thường sử dụng điều hòa. Nếu điều hòa không được vệ sinh thường xuyên sẽ là một yếu tố thuận lợi cho vi nấm, vi khuẩn và virus phát triển, phát tán vào không khí trong nhà, khi sức đề kháng của trẻ bị suy yếu sẽ gây ra viêm thanh quản cấp ở trẻ em. Mẹ nên động viên trẻ nghỉ ngơi, truyền nước, uống thuốc chống viêm và thuốc giảm đau do bác sĩ kê đơn. Giữ không gian sinh hoạt sạch sẽ và đủ ẩm.
7. Viêm phổi
Viêm phổi là một bệnh chỉ tình trạng phổi bị nhiễm trùng. Các túi khí trong phổi (phế nang) chứa đầy mủ và dịch nhầy ngăn chặn quá trình tiếp nhận lượng oxy cần thiết. Trẻ bị viêm phổi thường xuất hiện các triệu chứng như thở nhanh, sốt cao, cơ thể lạnh, ho khan, mệt mỏi, tức ngực, khó thở. Các triệu chứng của viêm phổi sẽ xuất hiện trong vòng 1 – 2 ngày sau khi bị nhiễm tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn hoặc nấm. Viêm phổi cũng có thể là biến chứng của cảm lạnh, cúm hoặc viêm họng lâu ngày. Viêm phổi do vi khuẩn có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, viêm phổi do virus gây ra hiện tại chưa có thuốc đặc trị cụ thể. Thay vào đó, trẻ nên nghỉ ngơi và uống nhiều nước để tăng sức đề kháng cho cơ thể tự chữa lành. Ngoài ra, mẹ nên cho bé tiêm vaccine ngừa phế cầu, sởi và ho giúp trẻ giảm nguy cơ bị viêm phổi.
Xem thêm : Chữa viêm họng cho trẻ
Nhìn chung, có rất nhiều loại bệnh khác nhau liên quan đến đường hô hấp và mỗi bệnh sẽ được điều trị theo những phương thức khác nhau. Tuy nhiên, phòng bệnh vẫn luôn hơn chữa bệnh. Để phòng ngừa virus, vi khuẩn hô hấp tấn công, ba mẹ hãy dạy trẻ luôn đeo khẩu trang nơi công cộng, rửa tay bằng xà phòng khử khuẩn thường xuyên, hạn chế tiếp xúc với người bệnh, người hút thuốc, ăn uống nghỉ ngơi khoa học và quan trọng hơn cả là tiêm vaccine phòng cúm đều đặn hằng năm.
Để được hỗ trợ tư vấn chữa trị các bệnh về đường hô hấp và bổ sung vi chất dinh dưỡng cho bé, xin vui lòng kết nối với chuyên gia của Viện Dinh dưỡng VHN Bio qua fanpage: Dinh dưỡng thông minh VHN Bio, hoặc tìm hiểu thêm thông tin qua website: http://vhnbio.vn hoặc liên hệ tới tổng đài chăm sóc sức khỏe của Viện:0247.1060.666 hoặc Zalo 0936.653.545 để được các bác sĩ/dược sĩ tư vấn hỗ trợ miễn phí.
Nguồn tài liệu tham khảo từ choc.org/
